Lastikle ilgili bilgilerin tamamı lastik yanağı adı verilen yan yüzeyinde bulunmaktadır. Lastik özelliklerinden bir çoğunun adı ve sembolü lastik üreticileri tarafından belirlenen ve markaya göre değişiklik gösterebilen etiketlerle ifade edilmektedir. Lastik yanağında bulunan etiketlerin ne anlama geldiği ile ilgili bilgiler, KolayOto’da lastik ürün detay bilgileri arasında belirtilmektedir.

Taban Genişliği: Lastiğin yola temas ettiğini taban yüzeyinin mm cinsinden ölçüsüdür.

Kesit Oranı: Lastiğin yanak genişlik ölçüsünün lastik taban genişliğine oranıdır. Örneğin 205/55R16 bir lastiğin taban genişliği 205mm, kesit oranı %55’tir. Bu lastiğin yanak genişliği 112,75mm’dir.

Jant Çapı: Lastiğin üzerine monta edildiği jantın çapının inç cinsinden ölçüsüdür.

Hız Endeksi: Lastik hız endeksi, lastiğin çıkabileceği maksimum hızı ifade eder. Örneğin “T” hız endeksine sahip bir lastiğin güvenle çıkabileceği maksimum hız 190 km/s’dir.

Yük Endeksi: Lastik yük endeksi (LI), 1 lastiğin taşıyabileceği maksimum yükü ifade eder. Örneğin “90” yük endeksine sahip bir lastiğin güvenle taşıyabileceği maksimum yük 600kg’dır. Dolayısıyla 4 adet 90 yük endeksine sahip lastik kullanan bir aracın taşıdığı yük ile birlikte ağırlığının 2.400kg’ı geçmemesi gerekir.

DOT: Lastiğin üretim tarihinin hafta ve yıl olarak belirtildiği 4 haneli rakamlardan oluşan kodlamadır. Örneğin “5214” olarak belirtilen bir DOT lastiğin 2014 yılının 52. haftasında üretildiğini ifade eder.

Lastik satın alırken aracınızın üzerinden çıkan orijinal ekipmanla aynı ebat, aynı hız ve yük endeksine sahip bir lastik alınmasına özen gösterilmelidir. Aracınızın orijinal ekipman lastiklerine göre seçim yapmak için “Araca Göre Seçim” uygulamasından faydalanabilir, ilgilendiğinizi lastiğin ebat, hız ve yük endeksi bilgileri için ürün detaylarını inceleyebilirsiniz.

Dört mevsim lastiklerini kıyaslamak için yaz ve kış lastiklerini daha iyi anlamakta fayda vardır.

Yaz lastikleri, yüksek sıcaklıklara dayanıklı hammadde karışımı sayesinde, yüksek sıcaklıklarda sertliğini korur. Böylelikle yüksek hızlarda aşınma azalır. Yuvarlanma direnci düşük olduğu için yakıt verimliliği yüksek, ve ıslak zeminde kavrama özelliği yüksek lastiklerdir.

Kış lastiklerinin hammadde karışımları ise düşük sıcaklıklarda aşırı sertleşmeyi engelleyecek şekilde hazırlanmıştır. Ek olarak diş derinliğinin fazla olması, karlı zeminde yol tutuşunu artırır.

Dört mevsim lastiklerinin hammadde karışımı, yaz lastik lastiklerinin yüksek sıcaklıkta sertliğini koruyan yapısı ile kış lastiklerinin soğukta yumuşaklığını koruyan yapısı arasında bir noktada kalacak şekilde hazırlanmıştır. Desen tasarımları genellikle su tahliyesini artıracak şekilde yapılmıştır.

Dört mevsim lastikleri, kış lastiklerine kıyasla, yaz lastiklerine daha yakındır. Bununla birlikte yaz lastiklerine göre daha hızlı aşınır ve yakıt tüketimini bir miktar artırırlar. Dört mevsim lastikler, kış mevsiminde hava sıcaklığının 7°C’nin altına düşmediği ve kar yağışı olmayan bölgeler için önerilmektedirler.

Lastik, motordan gelen gücün, aktarım organları üzerinden geçerek yola aktarıldığı son parçadır. Otomobiller tasarlanırken lastik ebadı seçimi aracın kullanım özelliklerine göre belirlenmektedir. Lastik ebadı değiştirildiğinde yapılan değişikliğe bağlı olarak, motora binen yük, yakıt tüketimi, ve aynı motor devrinde yola aktarılan güç miktarlarında değişiklik olur.

Bununla birlikte lastik ebadı değiştirilmesi tercih edildiğinde kullanılabilecek alternatif ebatlar için “Lastik Ölçüsü Hesaplama Tablosu”ndan faydalanabilirsiniz.

%3 den daha büyük veya daha küçük ebatlardaki ölçüleri yakıt tüketimi, yol tutuş ve fren mesafesi güvenliği açısından tavsiye edilmemekte, lastik ebatlarında değişiklik yapılmaması ve orijinal lastik ebatlarının kullanılması tavsiye edilmektedir.

Karayolu Trafik Kanunu ve ilgili Karayolu Trafik Yönetmeliği gereğince “Kar Zinciri bulundurma zorunluluğu Yaz veya Kış Lastiği takmış , 4X4 ler dahil, tüm araçlar için geçerlidir.

Kış lastiğinin 12 ay kullanılmasına karşı herhangi bir trafik mevzuatı bulunmamakla birlikte, seyir güvenliği ve lastik ömrü açısından kış lastiklerinin yalnızca kış koşullarında kullanılması tavsiye edilmektedir. Kış lastiklerinin yaz koşullarında, aşırı yumuşaması ve/veya yüksek diş derinliğine sahip yoğun oluklu desene sahip olması sebebiyle fren mesafesi 3m’ye kadar artabilmektedir. Ek olarak kış lastiklerinin yaz koşullarında kullanımı lastiğin aşınmasını artırırken ömrünü azaltmakta ve yakıt tüketimi artırmaktadır

Stepne ile aynı marka 3 lastik daha alınarak kullanılması, seyir güvenliği açısından önerilmemektedir. Stepne lastiğiniz patladığında sizi en yakın lastik değişim noktasına götürmek için yapılmıştır.

Seyir güvenliği için, tüm lastiklerin yol tutuşu ve fren mesafelerinin birbirine yakın olması açısından lastiklerin dördünün tek seferde değiştirilmesi önerilmektedir. Olası bir sebepten ötürü yalnızca iki lastik değiştirilmesi gerektiğinde, ön lastiklerde olası bir sorunda direksiyon hakimiyeti ile aracın kontrol altına alınma imkanı daha yüksek olduğu için, yeni lastiklerin arkaya takılması önerilmektedir.

Lastiğinizin hava basıncı, aracınızın üreticisi tarafından belirlenmekte olup, aracınızın kullanım kılavuzunda, torpido gözünde, yakıt kapağının iç yüzünde veya şoför kapısının iç yüzeyindeki etiketlerde belirtilmektedir.

Seyir güvenliği, lastik ömrü ve yakıt verimliliği açısından lastiklerin doğru hava basıncını koruması önem arz etmektedir. Lastiğin olması gerekenden düşük hava basıncına sahip olması durumunda, lastiğin yola temas eden yüzeyi olması gerekenden daha fazla genişler. Bu durum lastiğin tabanının yan kısımlarının normalden daha hızlı aşınmasına sebep olur, yuvarlanma direnci dolayısıyla yakıt tüketimi artar, yol tutuşu azalır, fren mesafesini artar. Yüksek hava basıncında ise lastiğin yola temas eden taban yüzeyi daralır, orta yüzeyin hızlı aşınmasına yol açar, yol tutuşu ve fren mesafesi azalır.

Lastik hava basıncı sezon, yol tipi ve kullanım alışkanlıklarına göre belirli periyotlarda kontrol edilmelidir. Lastik hava basıncının uzun süreler aynı seviyede kalması için hava yerine nitrojen gazı kullanılması tercih edilebilir.

Lastikler standart olarak basınçlı hava ile şişirilirler. Hava içerisinde %78 oranında nitrojen %21 oranında oksijen bulundurur. Oksijen sıcaklık ve basınç farkları dolayısıyla oksitlenme, nemlenme, genleşme vb. değişimler geçirir. Lastik hava basıncının olması gereken seviyeden farklılaşması, lastik ömrünü azaltır, yakıt tüketimini artırır, yol tutuşunu ve sürüş güvenliğini olumsuz etkiler. Bu sebepten ötürü lastik hava basıncının düzenli periyotlarla kontrol edilmesi ve eksilen havanın tamamlanması gerekir.

Lastik şişirirken hava yerine nitrojen gazı kullanılması durumunda ise lastik çok daha uzun süre ilk şişirme anındaki koşullarını korur. Lastiğin basıncı aynı kalır, sıcak ve soğuk havadan etkilenmez, uzun süreler boyunca lastik basıncı kontrolü gerekmez.

Lastiklerinizde nitrojen gazı kullanmanın başlıca faydaları şunlardır:

• Lastik basıncı korunduğu için aşınma azalır, lastik ömrü yaklaşık %30 oranında artar.
• Nitrojen gazı daha hafif olduğundan ve lastikteki ısınma azalması sonucu yuvarlanma direncinin azalması sebebiyle yakıt tasarrufu yaklaşık %2 oranında artar.
• Sezonsal ve düzenli bakım ihtiyacı azalır.
• Lastik patlaması durumunda, lastiğin sönmesi hava ile şişirilmiş lastiklere göre 3 kat daha uzun sürer.

Seyir güvenliği için lastik hava basıncının her ay, lastik diş derinliğinin her 10.000km’de bir kontrol edilmesi tavsiye edilmektedir. Hava yerine nitrojen gazı ile dolum yapılarak, hava basıncı kontrolü sıklığı azaltılabilir.

Ek olarak yaz ve kış mevsim geçişleri öncesinde lastiklerinizin genel durumunu kontrol ederek, mevsime uygun (yaz/kış) ve diş derinliği 3mm’nin üzerinde lastikler kullanılması temin edilmelidir.

Lastiklerinizi değiştirdiğinizde, balans, rot ayarı yapılmalıdır. Ayrıca her 10.000 km de bir rutin olarak rot-balans ayarı yaptırılması tavsiye edilir.

Düzenli bakıma ek olarak, kullanım alışkanlıkları ve kullanılan yola bağlı olmak üzere, direksiyon titreşimi arttığı veya araç seyir halindeyken sağ veya sola doğru yönelme yaptığında rot ayarı yaptırılması gerekir.

Lastik tamirinde sıkça kullanılabilen fitil yamalar lastikte balans ayarına etki etmekte, hava kaçışına sebep olabilmekte, seyir halinde lastiğin aniden inmesi riski oluşturmaktadır. Güvenli seyir için, lastik üreticileri, lastik tamirinde mantar yamaların kullanımını tavsiye etmektedir.

İki haftadan uzun süre park halinde kalacak araçlarda, lastiğin sürekli aynı yüzeyinin yere temas etmesinden dolayı, aşınması hatta içindeki tellerin kırılması söz konusu olabilir. Bu gibi durumların önüne geçmek için uzun süre park halinde bekletilecek araçlarda lastiğin hava basıncının bir miktar fazla basılması ya da nitrojen gazı ile dolum yapılması önerilmektedir.

Seyir güvenliği açısından diş derinliği 3mm’nin altına inen lastiklerin değiştirilmesi önerilmektedir. Diş derinliğinin 1.6mm’nin altına inmesi lastiğin tehlikeli bir durumdur.

Lastik ana hammaddesi arasında yer alan “karbon siyahı” ya da “is” denilen kimyasalın baskın siyah rengi sebebiyle siyahtır.

Lastiğin raf ömrü doğru saklama koşullarında üzerinde bulunan üretim tarihinden (DOT) itibaren 10 yıldır.

Lastiğin kullanım ömrü ise, kullanıcı alışkanlıklarına, kullanıldığı yolların kalitesine ve lastiğin üretim özelliklerine uygun (yaz-kış, maksimum hız, maksimum yük vb.) kullanımına bağlı olarak 40.000-50.000km arasındadır.

Lastiğin kullanım ömrü, kullanıcı alışkanlıklarına, kullanıldığı yolların kalitesine ve lastiğin üretim özelliklerine uygun (yaz-kış, maksimum hız, maksimum yük vb.) kullanımına bağlı olarak 40.000-50.000km arasındadır. Lastiğin ömrü en az üretici kadar, araç sahibi kullanıcının davranışlarına bağlı olduğundan üreticiler tarafından kilometre garantisi verilmemektedir.

Lastiğinizin ömrünü uzatmak için lastik hava basıncının her ay, lastik diş derinliğinin her 10.000km’de bir kontrol edilmesi tavsiye edilmektedir. Hava yerine nitrojen gazı ile dolum yapılarak, hava basıncı kontrolü sıklığı azaltılabilir.

Ek olarak yaz ve kış mevsim geçişleri öncesinde lastiklerinizin genel durumunu kontrol ederek, mevsime uygun (yaz/kış) ve diş derinliği 3mm’nin üzerinde lastikler kullanılması temin edilmelidir.

Seyir güvenliği açısından diş derinliği 3mm’nin altına inen lastiklerin değiştirilmesi önerilmektedir. Diş derinliğinin 1.6mm’nin altına inmesi lastiğin tehlikeli bir durumdur.