Oto Lastiğin Özellikleri

Lastiğin Özellikleri

Otomobil lastikleri, kauçuk, kord bezi ve çelik teller ile belirli kimyasal maddelerin birleşiminden imal edilir. Lastik, araçların yer yüzeyi ile temasını sağlayan hareketli, tek ve en önemli parçasıdır. Kullanım yeri ve alanlarına göre çok çeşitli ebat, tip ve yapıda üretilen lastiklerin içindeyse genellikle basınçlı hava veya gaz bulunur.

Bugün kullandığımız lastiklerin hammaddesi olan kauçuk 19. yüzyıl sonundan itibaren endüstriyel olarak kullanılmaya başlandı. Lastiklerin büyük ölçekte üretimi ve geliştirilmesi ise 20. yüzyılda en üst seviyesine ulaştı. Günümüzde de bu ilerleme devam ediyor, lastik endüstrisinde araştırma ve geliştirme çalışmaları için çok büyük bütçeler ayrılıyor.

Lastiğin görevleri

  1. Aracın ve yükün ağırlığını taşımak. Lastiklerdeki yük indeksi bu nedenle önemli.
  2. Motordan aktarılan döndürme momentini yola aktararak çekiş kuvvetine dönüştürmek.
  3. Darbeleri emerek konfora katkıda bulunmak. Lastik sertliği ve yumuşaklığı bu noktada etkili.
  4. Yavaşlamalarda fren gücünü, viraj dönüşlerindeyse direksiyon kontrolüne gerekli olan yanal kuvveti üretmek.
  5. Ayrıca lastik yapısına göre, darbe emici özellikleri sayesinde, sürüşten ve zemin bozukluklarından dolayı meydana gelen sarsıntıyı seviyesini düşürmek.
  6. Yağmurlı, çamurlu, karlı veya buzlu yollarda, ayrıca farklı türlerde asfalt, toprak, şose yollarda sadece uygun tipte lastiklerle güvenli yol tutuşu sağlamak.

Lastik çeşitleri

Çapraz Katlı Lastikler

Lastik teknolojisinin başlangıç döneminde kullanılan ilk gövde yapısıdır. Bu lastikleri gövdesini oluşturan tekstil esaslı kord iplikleri birbiri üzerine, lastik yönüne 35 - 40 derecelik açı yapacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiştir. Bu yapı diyagonal veya konvansiyonel olarak da adlandırılır. Ölçü tanımında "-" veya "D" ile belirtilir.

Radyal Lastikler

Gelişen otomotiv teknolojisinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanan bir yapıdır. Üstün özellikli rayon, naylon, polyester gibi tekstil esaslı kordların, lastiğin dönüş yönüne 90 derecelik açı yapacak şekilde yerleştirilmeleri sonucu oluşan kuşaklara, belirli açılarda çelik kord kuşak katlarının uygulanması sonucu oluşan kompleks bir yapıdır. Aynı zamanda radyal yapı, sadece tekstil esaslı ve lastiğin dönüş yönüne göre sıfır derece ve diğer belirli açılardaki kordlardan oluşan kuşakların tatbik edilmesiyle de oluşabilir. Ölçü tanımında "R" harfi ile beliritilir.

Tubeless ve Tube-Type Lastikler

Lastiklerde sıkıştırılmış hava basıncının tutulması, iç lastiklere veya dış lastiklerin iç kısmına uygulanan ve sızdırmazlık sağlayan liner tabaka yardımıyla sağlanır. İç lastikli kullanılan dış lastiklere Tube-Type lastik, iç lastiksiz kullanılan dış lastiklere Tubeless lastik denir.

Lastiğin parçaları

Lastik İç Dış Yapısı

Sırt: Lastiğin yolla temasını sağlayan en üst bölümüdür. Üzerindeki desen kulanım amacını gösterir. Desende bulunan oluklar yağmur suyunu tahliye etmeye yarar. Zemine temas eden dolu bloklarsa çekiş ve fren gücünü iletir, yanal kuvvet üretir.

Omuz: Lastikte sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgedir.

Yanak: Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan yan bölgesidir. Direksiyon kontrol karakteristiğini belirler. Lastiğe esneklik sağlayan bölümdür ve üzerinde lastiğin niteliklerini belirten bilgiler bulunur.

Topuk: Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.

Damak teli: Lastiği jantın etrafında tutar. Gerilime dayanıklı, uzamayan çelik tellerden üretilirler.

Ceyfır: Damak telinin dış kısmına yerleştirilir. Karkas yapının jant tarafından aşındırılmasını ve tahrip edilmesini engeller. Jant ucu üzerinde gerekli olan esnekliği sağlar.

Karkas yapı: Lastiğin alt ucundaki bir damak telinden diğerine uzayan destek bölümüdür. Damak telinin etrafını dolaşır ve lastiğe bağlanır. Polyester kord bezinden üretilen karkas yapıda, uzunlamasına lifler yükü taşır, yatay liflerse yapıyı bir arada tutar.

Kuşaklar: Lastik sırt deseninin altında uzanan dar katmanlara kuşak denir. Çelik ve bez olmak üzere ikiye ayrılan kuşaklar karkas yapıyı sıkıştırır.

Astar: Lastiğin iç yüzeyindeki ince bir kauçuk katmanı olan astar hava sızdırmazlığını sağlar. Lastiğin içine sıkıştırılmış basınçlı havanın dışarı kaçmasını önler.